|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
SOLMEDYA – Suriye’de Esad rejiminin çöküşünden önceki haftalarda yaşanan diplomatik ve askeri temasların perde arkası netleşiyor. HTŞ’nin kontrolündeki yeni Şam yönetiminde Dışişleri Bakanı görevine getirilen Esad Şeybani, El-Mecelle dergisine verdiği kapsamlı röportajda, Rusya ile yürütülen gizli görüşmelerin ayrıntılarını paylaştı.
“Rusya’nın asıl çıkarı ne? Önce bunu çözmeye çalıştık”
Şeybani, Esad sonrası geçişi hazırlayan dönemde rejim içi tartışmalarda şu soruların merkeze oturduğunu söyledi:
- Rusya Suriye’de neyi koruyor?
- Bu çıkar Esad rejimine mi, Suriye devletine mi yoksa bölgesel konuma mı bağlı?
- Moskova’nın kalıcı askeri ve siyasi varlık planı tam olarak ne?
“Doğrudan Putin’le konuşuyormuşum gibiydi”
Halep’in düşmesi ve Hama hattındaki çatışmaların yoğunlaşmasının ardından, HTŞ lideri Şara’nın “Ruslarla temas için doğru zaman” dediğini belirten Şeybani, kritik görüşmelerden birini şöyle anlattı:
“Görüştüğümüz kişi o kadar üst düzeydi ki, konuşma boyunca doğrudan Putin’le temas kurmuşum hissine kapıldım. Üstelik bu bağlantı Türkiye üzerinden değil, doğrudan sağlandı.”
Şeybani’nin aktardığına göre muhalefetin yayımladığı bir açıklama, “Putin tarafından olumlu karşılandı” bilgisi olarak sahaya iletildi.
Bab el-Hava’da yüz yüze müzakere
İlk fiziksel temasın, Hatay Reyhanlı’nın karşısındaki Bab el-Hava sınır kapısında gerçekleştiğini belirten Şeybani, Rus heyetine şu ana mesajı verdiklerini söyledi:
“Rusya’nın Esad’a koşulsuz desteği yanlıştı. Suriye halkı değişimi istiyor. Eğer çıkarlarınız varsa, bunlar yeni yönetimle ulusal temelde yeniden düzenlenebilir. Milislerin gölgesinde değil.”
Şeybani’ye göre Rusya’nın pozisyonunu değiştiren kritik cümle ise şu oldu:
“Esad’ın düşmesi, Rusya’nın Suriye’den çıkması anlamına gelmez.”
Bu sözlerin ardından İdlib ve Halep’e yönelik bombardımanın durdurulması talebi masaya getirildi.
HTŞ’nin Rusya’dan istediği beş madde
Röportajda HTŞ güçlerinin Rusya’ya sunduğu talepler şöyle sıralandı:
- BM Güvenlik Konseyi’nde muhalefete yönelik siyasi baskının sonlandırılması
- Medyada değişim sürecine karşı yürütülen kampanyanın durdurulması
- Kentlere yönelik hava saldırılarının tamamen kesilmesi
- Rus askerî varlığının tamamen çekilmesi veya yeniden konumlandırılması
- Moskova’nın Şam’daki eski rejime “sürecin bittiğini” resmî olarak bildirmesi
Şeybani ayrıca muhalefetin “Rus üslerini vurabilecek kapasitede olduğunu, ancak süreci sabote etmemek için bunu yapmadığını” iddia etti.
“48 saat içinde Şam’a gireriz” yanıtı
Al Arabiya’nın aktardığına göre görüşmenin sonunda Rus yetkililer, muhalefetin Şam’a ilerleme planını sorduklarında Şeybani şu yanıtı verdi:
“Evet… 48 saat içinde Şam’da oluruz.”