Toprak Bayramını kutlayacağımız şu günlerde, Karadeniz’in ve hatta Türkiye’nin en verimli çam ormanlarının bulunduğu; içinde yaylalarımızın olduğu, doğduğum, yaz tatillerinde koyun otlattığım bölgede Cengiz İnşaat Şirketine Bakır madeni çıkarılma izni verildi; ihalesi yapıldı; ‘ÇED Halk Katılım Toplantısı’na etkilenen köylüler ve çevrecilerle birlikte ben de katıldım; halk toprağına sahip çıktı, tepki gösterdi; toplantı yapılamadan ilgili ve yetkililer toplantı yerinden ayrıldılar. Süreç ve karşı mücadele devam edecek.
Maden ruhsat alanı 897 Hektar, 1263 Futbol sahası büyüklüğünde; maden açık işletme basamaklı patlatma yöntemiyle çıkarılacak; cevher zenginleştirme ve depolama tesisleri de ayni bölgede olacak. Bir yılda yapılacak kazılarda 13 milyon 230 bin ton toprak çıkarılacak; bunun 4 milyon tonu cevher olarak kullanılacak. İçinde yerleşim alanları, tarım alanları ve su kaynakları var. İşletme süresi de şimdilik 20 yıl…
Evet doğru maden ülke ekonomisi için bir artı değerdir; pekiyi üzerindeki çam ormanları?.
Bu alanda tespit edilen madenin çıkarılmasına karar vermeden bu sorunun yanıtlanması, ayrıntılı bir ‘Fayda –Maliyet’ analizi yapılması gerekmez mi? Karar vericinin ihaleden önce bunu halka açıklaması gerekmez mi ? Verilerle ölçülebilen böyle bir çalışma yapılmış mıdır?
Toplantıda ilgili ve yetkililere sorulmak üzere iki soru hazırlamıştım, toplantı yapılamadığı için soramadım. Buradan köylülerim, komşu köylülerim ve kamu adına soruyorum:
1-Yer altındaki madenin bir katma değeri var ancak üstündeki çam ormanının ve tarım alanlarının da bir değeri var. Bu ölçüldü mü?
2-Bölgesel çevreyi, bölgedeki su kaynakları ve akan su ile etkilenecek olan geniş bölgeyi, insan sağlığına aykırı etkilerden koruyacak tedbirler almak teknolojik olarak mümkün mü, bu olanaklarınız var mı? Hemen söyleyeyim, bu güne kadar yapılan hiçbir kazıda yapılmadı…
Boyabat, Taşköprü ve Hanönü bölgesinin en önemli gelir kaynağı bu bölgede yetişen çam ormanlarıdır. Ülke ekonomisine de kendisini yenileyerek tükenmez bir şekilde katkı sağlar; dolayısıyla ‘Milli Servet’tir. Maden sahasının kuzeyinde Kızılırmak ile birleşen Gök Irmak, devasa sulanabilir tarım alanı; güneyinde Kurusaray Barajı, su havzası ve Boyabat ilçesinin su kaynakları… Ekolojik denge, yaban hayat ve kaybolacak koca bir yaşanmışlık…
Anayasamızın 56. Maddesi:
‘‘Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve Vatandaşların ödevidir’’.
Anayasamızın bu maddesine göre:
1-Sağlıklı ve bozulmamış, müdahale edilmemiş çevrede yaşama hakkı, Anayasa ile güvence altına alınmış, doğuştan kazanılan en temel insan hakkıdır.
2-Çevreyi geliştirmek, korumak, kirlenmesini, yok olmasını önlemek, Devletin yanında yurttaşın da Anayasal görevidir.
Anayasanın bu maddesi yürürlükteyken Devlet adına karar vericiler, halkın onayını almadan yaşadıkları çevre hakkında karar veremezler. Karar sürecinde vatandaş devlet ile eşit sorumluluğa ve yetkiye sahiptir. Aksi yönde verilen kararlar, açıkça Anayasa ihlalidir.
Ayrıca bizim kültürümüzde Toprak, Vatandır; Anadır…
Torak, Tohumdur, Doğumdur, Yaşamdır…Varlık nedenimizdir…
Toprağın altı bizim, her gün zenginleşiyor; üstü ölünce tüm canlılar gibi geri gelmiyor, gidiyor, yok oluyor…
Bundan 70 yıl önce, milli iradeyle, kanunla adına bayram ilan ettiğimiz ve 70 yıldır kutladığımız, her sonra gelen nesle emanet ettiğimiz toprağımıza kıyılmasın, Anayasamıza uyulsun; 19 Mayıs gibi 23 Nisan gibi 29 Ekim gibi coşkuyla kutlayalım ‘Toprak Bayramı’mızı.
