Dr. Mustafa Torun
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
mtorun3@gmail.com
“Küresel ısınma sağlığımızı, ekonomimizi, doğal kaynaklarımızı ve çocuklarımızın geleceğini tehdit ediyor. Harekete geçmemiz gerektiği açık”.
Eliot Spitzer
Konu anlaşılsın diye yine sorulu yanıtlı anlatmaya çalışalım…
▪2023 Yılında; Dünya Küresel Ortalama Sıcaklık Kaç derece civarında oldu?
Dünyada ortalama sıcaklıklar aynı hafta içerisinde üç kez üst üste rekor kırarken, küresel ortalama sıcaklığın 17.23°C olduğu 6 Temmuz 2023; kaydedilen en sıcak gün olarak kayıtlara geçti…
▪İklim Değişikliklerinin Bir Sonucu Olarak Aşırı Sıcaklık Yaz Mevsimlerinin Temel Özelliği Olup, Ölümler Arttı mı?
İklim değişikliğinin bir sonucu olarak aşırı sıcaklık, dünya çapında yaz mevsimlerinin kalıcı bir özelliği haline gelerek, çok sayıda ölüme neden olarak, ekosistemlerimizi sonsuza dek etkileyebilmektedir…
▪Enerji Elde Etmek İçin Kullanılan Fosil ve Benzeri Yakıtların Küresel Isınmada Etkileri Nelerdir?
Enerji elde etmek için fosil yakıt kullanıllması, araç egzoz salınımı, yoğun endüstriyel tarım faaliyetleri gibi insan aktiviteleriyle atmosfere salınan karbondioksit (CO2) ve diğer gazlar dünyanın üzerinde tıpkı sera gibi bir örtü oluşturarak altında kalan alanın ısınmasına neden olmaktadır…
▪Sera Gazları Nedir? Etkileri Nasıl Olmaktadır?
Yukarıda anlattığımız ve CO2 oluşturan bu gazlara bu etkilerinden dolayı sera gazı adı verilmektedir. Atmosferde zamanla biriken sera gazları dünya sıcaklığının yükselmesine ve beraberinde rüzgâr, nem ve ısı döngüsünde değişiklikler ile aşırı hava olaylarına yol açmaktadır…
▪Sera Gazlarının Yaptığı Isınma Etkisinin Sonuçları Nelerdir?
Bu ısınma, kentlerde yoğun betonlaşmayla birlikte ısı emici olan toprak ve yeşil alanların azalması ve binalarda kullanılan ısı tutucu malzemeler nedeniyle daha yoğun yaşanmakta ve kentsel ısı adaları oluşmaktadır…
▪Enerji Kullanımından Doğan Isının Etkileri Nelerdir?
Enerji kullanımından açığa çıkan ısı da, kentsel ısı adası oluşumunun bir diğer nedenidir. Bu nedenle kentlerde yaşayanlar çok daha büyük risk altındadır…
▪İnsanların Rahat Yaşayabildikleri Hava Sıcaklığı Konusunda Be Söylenebilir?
Genellikle insanların hayatlarını rahat bir biçimde sürdürebildikleri hava sıcaklığı; 17°C ile 31°C arasıdır…
▪Aşırı Sıcaklık Artışının Etkileri Nelerdir?
Aşırı sıcaklık artışının insan sağlığı üzerine ciddi olumsuz etkileri olmaktadır. Sıcak Çarpması, Isı Senkopu, Isı Krampları gibi sıcakla doğrudan ilişkili bir dizi hastalığa neden olabilir. Ancak asıl tehlike aşırı sıcakların mevcut kronik hastalıkların kontrolünü zorlaştırarak; ağırlaşmasına, dolayısıyla hastane başvurularının artmasına, hatta ölüme neden olmasıdır…
▪Aşırı Sıcaklardan Daha Çok Etkilenen Gruplar Kimlerdir?
Yaşlı bireyler, küçük çocuklar ve bebekler, hamileler, kronik hastalığı olanlar ile açıkta çalışanlar daha fazla risk altındadır.
▪2022 Yılında Aşırı Sıcaklıklar Nedeniyle Avrupa’da Ölüm Verileri Konusunda Neler Söylenebilir?
Dünya Sağlık Örgütü, 2022 yılında Avrupa’da en az 15 bin kişinin hayatını aşırı sıcaklar nedeniyle kaybettiğini açıklanmıştır…
▪Aşırı Sıcakların Bu Yıl ABD’de Etkileri Konusunda Neler Söyleyebiliriz?
Aşırı sıcakların bu yaz ABD’de sağlık hizmetleriyle ilgili maliyetlerde 1 milyar dolar artış yaratacağı, artan vücut ısısıyla ilgili koşullar nedeniyle yaklaşık 235.000 acil servis başvurusuna ve 56.000’den fazla hastane yatışına yol açacağı öngörülmektedir…
▪Aşırı Sıcakların Ülkemizdeki Etkileri Konusunda Neler Söylenebilir?:
Aşırı sıcaklar açısından coğrafik konumu nedeniyle hayli risk altında olan ülkemizde halkımızın bu duruma hazırlıklı olması ve toplumsal önlemlerin alınması çok önemlidir. Bu noktada erken uyarı sistemlerinin oluşturulması, koruyucu önlemlerin alınması, uyum stratejilerinin geliştirilmesinde Sağlık Bakanlığı ve diğer ilgili kurumlara önemli görevler düşmektedir. Bu konuda acilen “sıcak sağlık eylem planına” ihtiyaç vardır. Küresel sıcaklıkların sanayi öncesi seviyelere göre 1,5°C’den fazla artmasına izin vermek, dünyanın birçok yerinde yaz sıcağını dayanılmaz hale getirebilir. Bu seviyeyi +1,5°C’nin altında olacak şekilde sınırlandıran Paris İklim Anlaşması hedefine ulaşmak, oluşacak zararları önlemede ülkemizin ve tüm dünya ülkelerinin birinci önceliği olmalıdır. Maalesef bir of çeksek de çekmesek de dağlar yıkılmaya zaten başlamış. Irmaklar kurumuş. Uzaktan bakar olup, yüreğimize hançer sokulmuş…
Sözlerimi Ahmet Gazi Ayhan Ustamızın güzel bir türküsü ile bitirip, içimizi soğutalım…
Bir Of Çeksem Karşı Ki Dağlar Yıkılır
Bugün Posta Günü Canım Sıkılır
Ellerin Mektubu Gelmiş Okunur
Benim Yüreğime Hançer Sokulur
Şu Karşı Ki Dağda Bir Top Kar İdim
Yağmur Yağdı Ilgıt Ilgıt Eridim
Evvel Yarin Sevdiği De Ben İdim
Şimdi Uzaklardan Bakan El Oldum
Sevgilerimle…