Mutlaka okuyup bilgilerimizi yeşertelim!..
Dr. Mustafa Torun
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı
mtorun3@gmail.com
“Aşıyla önlenebilir enfeksiyonların sıklığındaki gerçek azalma; Aşıların Koruyucu Hekimlikte Kullanıma Girmesiyle Olmuştur.”
Son zamanlarda “Human Papilloma Virüsü(HPV), Bunlarla İlintili Siğiller ve HPV Aşıları ile özellikle Genital Kanserleri konusunda sosyal medyada yazılar çıkmakta, yorumlar yapılmaktadır. Birçok değerli arkadaşımın istemi ve konunun alanımla doğrudan ilgili olmasından dolayı bilgilerimizi derlemek ve aktarmak şart olmuştur.
Konu anlaşılsın diye her zaman yaptığımız gibi, sorulu yanıtlı yazmaya çalışacağım. Bazen kesin ifadeler kullanacağımdan affola. KLİMİK derneğimize ve Dr. Murat Kutlu’ya bu arada teşekkür ederim.
HPV nasıl bir virüstür?
Zarfsız, ikozahedral yapıda olup, çift sarmallı DNA virüsüdür. 184 tipi olduğu biliniyor.
HPV hangi kanserlere yol açabilir?
HPV; HEPATİT-B ve HEPATİT-C VİRÜSLERİ GİBİ ÖNEMLİ KANSER YAPAN VİRÜSDÜR. TÜM KANSERLERİN % 5 NEDENİDİR. ERKEK İLE KADIN GENİTAL ORGANLARI , MAKAT, AĞIZ VE BOĞAZ KANSERLERİNİN EN ÖNEMLİ NEDENİDİR.
HPV sıklığı ne kadardır?
•Ülkemizde maalesef sağlıklı bilgi göremedim.
• Amerika’da 20 milyon kişinin genital organlar ve makat bölgesinde bu virüs ile bulaş içinde olduğu belirtilmektedir.
• Amerika’da yılda 5.5 milyon yeni genital HPV enfeksiyonu oluşmaktadır. Bunların 3/4’ünü 15 – 24 yaşlarındaki kişiler oluşturmaktadır.
• 14-59 yaşlarındaki tüm kadınlarda HPV sıklığı;
% 27 civarındadır.
• Cinsel olarak aktif 14-19 yaşlarındaki kadınların yaklaşık % 40’ı , 20-24 yaşlarındaki kadınların
% 50’si bulaş durumundadır.
• % 80’e yakın kadın; yaşamları boyunca HPV enfeksiyonuna yakalanmaktadır.
Yüksek kanser riskli HPV tipleri nelerdir?
HPV 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68
HPV aşılarının tipleri ve etkileri konusunda neler söylenebilir?
• Rekombinant DNA aşıları olup,
• İnaktif, subunit aşılar (L1)’dır.
HPV aşısnın etki mekanizması nasıldır?
Aşı, kan ve bulaş bölgesinde yüksek antikorların oluşmasını sağlar.
Bu antikorlar virüsü nötralize eder. Hücrenin içine girmesine engel olurlar.
Yalnız bu antikorlar virüs daha önceden bulaşmış hücrelere karşı etkil değildirler.
CDC’nin Bağışıklama Uygulamaları Danışma Komitesi (ACIP) önerilerine göre, onay alan aşılar nelerdir?
• 9vHPV ve 4vHPV kadın ve erkekler için onay almıştır.
• 2vHPV sadece kadınlar için FDA onayı almıştır.
Kadınlar İçin HPV aşısını nasıl uygulayalım?
• HPV aşısı rutin olarak 11-12 yaş kız çocukları için önerilir.
• En küçük uygulama yaşı 9 olup, kızlara daha önce yapılmamışsa, 13-26 yaş arası uygulanabilir.
• Daha önce aşı başlanmışsa; 26 yaş sonrası da olsa serinin tamamlanması uygundur.
Erkekler için HPV aşısını nasıl uygulayalım?
Erkeklerde de gayet güvenli bir aşıdır. Kadınlarda olduğu gibi önemli bir yan etki gözlenmemiştir.
•11-12 yaş erkeklere aşı önerilir.
•Daha önce hiç uygulanmamışsa, 13-21 yaş arası uygulanabilir.
•Aşı bağışıklığı baskılanmış hastalar (HIV dahil) ve erkekle cinsel teması olan erkeklere 26 yaşına kadar önerebiliriz.
HPV aşıları diğer aşılarla uygulanabilir mi?
• HPV aşıları meningokok, tetanoz, difteri, asellüler boğmaca aşıları ile aynı zamanda uygulanabilir.
HPV aşıları siğilleri olan hastalara yapılabilir mi?
•Yeni siğillerin oluşumunu önlemek için ilgili hekim uygun görüyorsa yapılabilir.
HPV aşı şeması nasıldır?
HPV aşısı üç doz kullanılan bir aşıdır. İlk doz aşıdan bir ay sonra ikinci doz uygulanır. İkinci dozdan beş ay sonra da son doz aşı yaptırılmalıdır. 14 yaşına kadar olan çocuklarda tek doz HPV aşısı yeterli olduğuna dair yayınlar vardır.
HPV aşısını eczanelerden temin edebilir miyiz?
Evet temin edebiliriz. Ocak 2023 itibariyle dokuz valanlı aşı da ülkemizde mevcut olup, hem dört hem de dokuz valanlı HPV aşıları serbest eczanelerden temin edilebilmektedir.
Siğiller bir hastalık bulgusu mudur?
Bu soruyu herhalde kendi kendine sormayan veya bu nedenle doktora veya tıp dışı yerlere gitmeyen sanırım çok az kimse vardır. En azından çocukluğumuzda siğiller başımızın belası olmuştur. Çoğumuz siğillerin virüs kaynaklı bulaşıcı bir hastalık olduğunu, hatta genital yani üreme organlarına ait siğillerin kanser yönünden riskli olduğunu belki düşünememişizdir. Cinsel Yolla Bulaşan önemli virüslerden birisi de HPV’dir. Bu tümcenin altını özellikle çizmek ve akıldan çıkarmamanızı öneririm.
Siğil nedir?
Derinin ve dışarıya açılan organların; yani ağız, burun, akciğerler, mide, genital organlar ve benzeri organların iç zarı dediğimiz mukoz membranlarının virüs kaynaklı urlarıdır diyebiliriz.
Siğilleri yapan virüsler nelerdir?
•HPV ile İnsan Epitel Hücrelerini tutan elliden fazla DNA virüsleri siğil yaparlar.
Dünyada siğil sıklığı ne kadardır?
•İnsanların onda birine yakın olup, siyahlarda beyazlara göre daha az görülmektedir.
Siğil oluşumunda riskli gruplar kimlerdir?
* Cinsel organlarında ve makat çevresinde siğili olanlarla cinsel ilişkiye girenler.
* Et, balık ve kümes hayvanları ile uğraşan kimseler.
* Bağışıklığı çeşitli nedenlerle baskılanmış yani travmalı ve sıkıntılı kişiler, kanser ilacı kullananlar, radyoterapi alanlar, HIV-AİDS ve Covit geçirenler.
* Çocuklar.
Siğillerin bulaşma yolları nelerdir?
* Deri siğilleri özellikle bulaştırıcılığı olan kişilerle doğrudan veya kullandıkları eşya ile temas etmekle geçebilir.
* Cinsel yolla bulaş en önemli geçiş yoludur. Özellikle Anogenital siğiller Cinsel Geçiş için tipik örnektir.
Siğilleri nasıl tanıyabiliriz?
•Çıplak gözle tanımak kolaydır. Bazı tipleri çıplak gözle fark edilmediğinden gerekirse patolojik tanı yöntemlerine gidilebilir. Yani örnek alınıp “Patoloji Birimine” göndermek gerekir.
Siğillerin tedavisi için neler söylenebilir?
Virüs kaynaklı olduğundan acaba virüslere karşı antiviral ilaçlarla tedavi edebilirmiyiz diye düşünsek de; şimdiye kadar bu yöntemle mesafe alınamamıştır. Zaten % 100 tam tedavi yoktur. Genellikle sağlıklı yaşam, iyi beslenme, bağışıklık sistemini güçlendirme gibi noktalara dikkat etmek önemli noktalardır. Bazen kendiliğinden gerileyebildiğini görebiliriz. Dış siğillerde sıvı azot ile dondurup sağlıksız dokuyu yok etmek iyi bir yöntemdir. Ayrıca Podofioks günde iki kere en az üç gün gerekirse dört haftaya kadar tedavi devam ettirilebilir. Podofilin, Triklorasetik asit, Elektrokoter, Karbondioksit lazer tedavideki diğer ajan ve yöntemlerdir.
Yorum ve önerilerimiz ne olmalı?
Görüyorsunuz HPV, HPV Aşıları ve Siğiller konusuna dalıp, içinden zor çıktık. Siğillerin kanser yönünden önemli olduğunu özellikle HPV nin bu yönden üzerinde durulması gereken önemli bir virüs olduğunu akıldan çıkarmamak, rahim ağzı kanserinin, Anogenital siğillerle ilişkisinin bulunduğunu unutmamak gerekir. Riskli gruplara ve çocuklarımıza HPV aşısını yaptırmak gerekir. Mutlaka aşı ücreti Koruyucu Hekimlik konusu olduğundan devletçe karşılanmalıdır. Aşı ödeme kapsamına alınmalıdır. Korunma yönünde atılacak her adım bizce çok değerli ve anlamlıdır.
Konuyu mesleki büyüğümüz Ceyhun Atuf Kansu ile bitirelim. Işıklar yoldaşı olsun. Huzur içinde uyusun.
Seni bekliyordum yağmur, küçük yağmur.
Ekinlerim için değil, kendim için.
Hani ellerinle bende yeşerttiğin
O yağmur kokulu düşüncelerim için.
Sevgilerimle…
