Doç. Dr. Girayalp Karakuş

Seküler milliyetçiliğin doğuşunu AKP dönemiyle sınırlamak doğru değil. Milliyetçilik ile sekülerlik arasındaki ilişkisellik uzun bir geçmişe dayanmaktadır. Yakın bir tarihten örnek vermek gerekirse Alparslan Türkeş ordudan tanışık olduğu subaylarla CKMP’yi ele geçirdiğinde seküler bir çizgideydi. CKMP’nin MHP’ye dönüşmesiyle birlikte ülkücü hareket İslamize olmuştur. “Tanrı Dağı kadar Türk, Hira Dağı kadar Müslümanız” mottosu da İslamileşmenin değişik bir formasyonu olmuştu. Muhsin Yazıcıoğlu’nun Türkeş’e bayrak açarak BBP’ni kurması da ülkücü hareketin İslamileşme örnektir. Örneğin; MHP 28 Şubat’ta Refah Partisi’ne karşı ordunun yanında yer almıştı. AKP’nin iktidara gelmesiyle birlikte MHP, 2016 yılına kadar muhalefette kalmıştır. 2016 yılındaki AKP-MHP ittifakı sonrası partide bölünmeler yaşandı. Seküler milliyetçiliğin siyasi temsilcisi Ümit Özdağ MHP başkanlığına aday olmuş ancak bu durumun neticesinde partiden ihraç edilmiştir. Ülkücü hareketten ayrılan seküler milliyetçiler 25 Ekim 2017’de İYİ Parti’yi kurdular. Daha sonra İYİ Parti’de bölünmeler yaşanmış ve Ümit Özdağ Zafer Partisi’ni kurmuştur. Günümüzde seküler milliyetçiliğin siyasi temsilcileri olarak İYİ Parti ve Zafer Partisi gösterilmektedir. Seküler milliyetçiliğin henüz teorisyenleri, fikir adamları ve yayın organları bulunmamaktadır (1) dolayısıyla popülist bir hareket olarak gündeme gelmektedir.

SEKÜLER MİLLİYETÇİLER NE İSTİYOR?

AKP döneminde çoklu sorunlardan birisi de sığınmacılar meselesidir. İYİ Parti ve Zafer Partisi’nin en çok dile getirdiği meselelerin başında bu konu gelmektedir. Sığınmacılar meselesini en çok dile getiren siyasi hareket Zafer Partisi olmuştur. İYİ Parti ise daha çok merkez sağa yönelik politikalar üreten bir siyasi gelenek oluşturmaya çalışmaktadır. Her iki parti de muhalif ülkücüler tarafından kurulmuştur. Zafer ve İYİ Parti AKP iktidarına karşı çıkmaktan ziyade sığınmacıların ülkelerine dönmelerini beka meselesi olarak görmektedir. Ümit Özdağ’a göre; 13 milyon sığınmacının Türkiye’de bulunması Büyük Ortadoğu Projesinin parçasıdır. Demografik olarak Türklerin azınlıkta kalması ülke için büyük tehdittir. AKP sığınmacıların ülkeye girişine engel olmayarak onlara oy hakkı vermek istemektedir. Yani AKP oy devşirmek için sığınmacılara göz yummaktadır.

Yeni nesil seküler milliyetçilik Kemalizm’e ve onun değerlerini kabul etmektedir. Din ve devlet işlerinin ayrı yürütülmesi gerektiğini savunmaktadırlar. İYİ Parti’nin seküler milliyetçi siyaseti özellikle Ege ve Akdeniz’de yaşayan seküler MHP’lilerde karşılık bulmaktadır. (2)

Türkiye’de seküler milliyetçilik tandansının yükselmesinin sebeplerinden birisi de etnisite üstünlüğünden ziyade ülkenin demografik ve sosyolojik yapısının bozulması kaygısıdır. Bu yüzden Zafer Partisi TRT yaptıkları seçim propagandasında seçilmeleri hâlinde sığınmacıları zorla ülkelerine geri göndereceklerini açıklamıştır.

Zafer Partisi’nin düşman kataloğunda yer alanlardan birisi de Kürt Siyasi Hareketidir. Zafer Partisi’ne göre; Kürt siyasi hareketine taviz verilmemelidir. HDP/DEM PKK’nın siyasi temsilcisidir. Mücadele edilmelidir. Göçmenler/sığınmacılar ve terör sorunu Türkiye’nin beka meselesidir.

SEKÜLER MİLLİYETÇİLİK AMORF VAZİYETTE

Seküler milliyetçilik ülkemizde henüz emekleme aşamasındadır. Kendine özgü koşulları yoktur. Bu yüzden amorf vaziyettedir. Temel diskurları anti-emperyalizm, milliyetçilik, laiklik, sığınmacı sorunsalıdır. Her ne kadar anti emperyalizmi savunduklarını söyleseler de bu konuyu işleyiş bakımından sosyalist solla arasında farklılıklar vardır. Örneğin; Türkiye’deki sosyalist sol NATO’ya mesafeli yaklaşırken İYİ Parti ve Zafer Partisi’nin bu konuyla ilgili doğrudan açıklamaları pek yoktur. Ancak sosyalist sol ile seküler milliyetçiliğin ortak noktaları da vardır. Her iki siyasi harekette özelleştirmelere mesafeli ve daha kamucu bir ekonomik modeli savunmaktadırlar.

Bilindiği üzere Anadoluculuk akımını başlatan kişilerin başında Nurettin Topçu gelmektedir. Seküler Milliyetçilik akımını bir bakıma üçüncü Anadoluculuk hareketi olarak da değerlendirebiliriz. Seküler milliyetçiler ülkenin sorunları karşısında (yargının siyasallaşması, nepotizm, enflasyon, liyakatsızlık vs) 2028 seçimlerinde yeni bir dip dalga oluşturabilirler.(3)

KAYNAKÇA

1)Fatih Yaşlı, “Hudut Namustur: Seküler Popülist Milliyetçiliğin İzinde”, Fiscaoeconomia, C:7, S:3, 2023, s. 2636.

2)Uğur Bozdoğan, ”Seküler Türk Milliyetçiliğinin İncelenmesi”, https://stratejikortak.com/2023/05/sekuler-turk-milliyetciliginin-incelenmesi.html

3) Tunay Şendal, “Yükselen seküler milliyetçilikte Türkiye’den bir fraksiyon: Neo Anadoluculuk”, Birgün, https://www.birgun.net/makale/yukselen-sekuler-milliyetcilikte-turkiye-den-bir-fraksiyon-neo-anadoluculuk-451587