Mor Yeşil Belediyecilikte Uygulama Adımları: Eşitlikten Eyleme

Burhanettin Yılmaz

Mor Yeşil Kamucu Belediyecilik yalnızca bir düşünce akımı değil; yerelden başlayarak tüm ülkeye yayılabilecek bir yönetişim pratiğidir. Bu anlayış, halkın katılımını, doğayla uyumu ve toplumsal cinsiyet eşitliğini aynı anda gözetir. Artık söz bitti; sıra eşitliği eyleme dönüştürmekte.

Bu yazıda, belediyelerin hayata geçirebileceği somut uygulama adımlarını paylaşmak istiyorum.

Katılımcı Demokratik Yapı: Halk Meclislerinden Ortak Karara

Belediyeciliğin temeli katılımdır. Mor Yeşil yaklaşımda yönetim “tepeden” değil, “tabandan” kurulur.

Uygulama Adımları:

• Her mahallede Halk Meclisleri kurulmalı; bütçe, imar, çevre ve kültür kararları doğrudan halkla alınmalıdır.
• Belediyenin tüm harcamaları dijital şeffaflık platformlarında anlık olarak açıklanmalıdır.
• Kadın, genç, engelli ve çevre konseyleri, belediye meclisine danışma organı olarak sürekli katılım sağlamalıdır.
• “Ben yaptım oldu” anlayışı yerine, “Biz planladık, birlikte uyguladık” anlayışı geçerli olmalıdır.

Bu model, halkın yalnızca seçmen değil, yönetimin ortağı haline gelmesini sağlar.

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Mor Bütçelemeden Eşit Temsile

Eşitlik lafla değil, bütçeyle olur.
Toplumsal cinsiyet eşitliğini merkeze alan belediyecilik, kaynak dağılımını da adil hale getirir.

Uygulama Adımları:

• Belediye bütçesi, “Mor Bütçeleme” yöntemiyle hazırlanmalı; her harcama kaleminde kadınların ve dezavantajlı grupların etkisi ölçülmelidir.
• Kadın istihdamı belediye bünyesinde artırılmalı; yönetici pozisyonlarda en az %50 kadın temsili
• Kadın Emeği Kooperatifleri, belediye ihalelerinde öncelik hakkına sahip olmalıdır.
• Ücretsiz kreşler, bakım evleri, kadın dayanışma merkezleri ve sığınma evleri her ilçede planlanmalıdır.

Bu adımlar, yerel yönetimi gerçek anlamda “eşitlikçi” hale getirir.

Ekolojik Dönüşüm: Yeşil Belediyeciliğin Altı Temel Adımı

İklim krizine karşı yerel yönetimlerin sessiz kalma hakkı yoktur.
Belediyeler yalnızca çevre temizliği değil, ekolojik dönüşüm yapmak zorundadır.

Altı Temel Adım:

1. Yenilenebilir Enerji Programı: Belediye binaları, parklar ve tesislerde güneş enerjisi sistemleri kurulmalı.
2. Atık Yönetimi ve Kompost: Evsel atıklar kaynağında ayrıştırılmalı; mahalle bazlı kompost merkezleri kurulmalı.
3. Yeşil Ulaşım: Elektrikli belediye araçları, bisiklet yolları ve yaya önceliği politikası uygulanmalı.
4. Kent Bostanları ve Yerel Tohum Bankaları: Gıda egemenliği yerelden sağlanmalı.
5. Su ve Toprak Koruma Eylem Planı: Yağmur suyu toplama ve gri su kullanımı sistemleri yaygınlaştırılmalı.
6. Yeşil Eğitim: Okullarda ve mahalle merkezlerinde çevre bilinci eğitimi verilmelidir.

Ekolojik belediyecilik, doğayı korurken aynı zamanda ekonomik tasarruf sağlar.

Kamucu Ekonomi: Halk İçin Üretim ve Dayanışma Ağı

Kamucu belediyecilik, piyasa odaklı değil, insan odaklı hizmet üretir.

Uygulama Adımları:

• Halk Lokantaları açılarak, gelirine göre uygun fiyatla sağlıklı yemek hizmeti verilmelidir.
• Sosyal Marketler ile yoksul ailelere ücretsiz gıda ve temel ihtiyaç desteği sağlanmalıdır.
• Belediye Kooperatifleri aracılığıyla üreticiden halka doğrudan satış yapılmalı, aracılık kaldırılmalıdır.
• Kamusal Barınma Programı: Belediyeye ait arsalar sosyal konut üretimine ayrılmalıdır.
• Ücretsiz İnternet ve Kütüphane Merkezleri: Eğitimde fırsat eşitliğini destekler.

Bu uygulamalar, belediyeyi sosyal adaletin yerel merkezine dönüştürür.

İnsan Hakları ve Kapsayıcı Belediyecilik

Mor Yeşil Belediyecilik, insan haklarını yönetsel bir yük değil, ahlaki bir görev olarak görür.

Uygulama Adımları:

• Her belediyede İnsan Hakları İzleme ve Uyum Birimi kurulmalı.
• Engelli, yaşlı, mülteci ve yoksul yurttaşların ihtiyaçları için ayrı yerel eylem planları hazırlanmalı.
• Şiddetsiz Kent Protokolü imzalanarak, toplumsal şiddetin önlenmesi için belediye kurumlarında eğitim programları başlatılmalı.

Belediyecilik, yalnızca kaldırım yapmak değil; onurlu yaşam hakkını korumaktır.

Kültür, Dayanışma ve Kolektif Yaşam

Mor Yeşil anlayış, kültürü yalnızca sanat etkinliği olarak değil, bir toplumsal bilinç alanı olarak görür.

Uygulama Adımları:

• Belediyeler, mahalle kültür evleri, toplum merkezleri ve ortak üretim atölyeleri açmalıdır.
• Halkın belleğini korumak için Yerel Tarih Arşivleri ve Kent Müzeleri kurulmalıdır.
• Sanatçılar, gençler, emekçiler için belediye destekli kültür üretim fonları oluşturulmalıdır.

Kültür, dayanışmayı örgütlemenin en güçlü yoludur.

Sonuç: Eşitlikten Uygulamaya, Umuttan Gerçeğe

Mor Yeşil Kamucu Belediyecilik, yalnızca bir vizyon değil; geleceğin yerel devrimidir.
Eşitliği, kamuculuğu ve ekolojiyi birleştiren bu anlayış, halkın yerelde yeniden özneleşmesidir.

Belediyeler, rantın değil yaşamın, karın değil adaletin, tüketimin değil dayanışmanın kurumları haline geldiğinde;
işte o zaman kentler özgürleşir, doğa nefes alır, toplum eşitlenir.

Bugün görevimiz basittir ama büyüktür:
Mor Yeşil Belediyeciliği hayata geçirmek, eşitliğin kentini kurmak.

Not: Bu yazı, “Belediyecilikte Mor Yeşil Kamucu Ekonomi” yaklaşımının devamı olarak kaleme alınmıştır. Burada amaç, eşitlikçi, kamucu ve ekolojik belediyecilik anlayışını soyut bir fikir olmaktan çıkarıp, somut politika ve uygulamalara dönüştürmektir.