Delege Ağalığından Demokratikleşmeye: CHP İlçe Kongrelerinde Yeni Bir Yöntem Mümkün

14 Temmuz 2025 tarihi itibariyle Cumhuriyet Halk Partisi, ilçe kongre sürecini resmen başlattı. Bu süreç, partinin demokratik kültürünün ne derece işleyeceğini; üyelerin iradesinin ne kadar ciddiye alındığını ortaya koyacak önemli bir sınav niteliği taşıyor. Ne var ki, önceki yıllarda yaşanan deneyimler, halkın ve örgütlü üyelerin değil; “delege ağalarının” ve imtiyazlı kliklerin belirleyici olduğu bir sistemin tekrarlandığını gösteriyor.

Peki, her kongre döneminde aynı sorunları konuşmak zorunda mıyız?
Yoksa yeni bir yöntem mümkün mü?

Delege Ağalığı: Partiyi Parti Olmaktan Çıkaran Feodal Sistem

CHP gibi köklü ve kitle tabanlı bir partide “delege” kurumu, aslında üyelerin iradesini yukarıya taşıyacak bir araç olmalı. Ancak yıllardır gözlemlenen manzara, bu aracın işlevini yitirdiğini; yerini, partiye uğramayanların dahi oyuna dahil edildiği bir “göstermelik demokrasiye” bıraktığını gösteriyor.

Bugün, birçok ilçe örgütünde delege olmak; fikir üretmekten, halkla buluşmaktan ya da mücadele etmekten geçmiyor. Aksine, kimi mahalle sorumlularının ve ilçe yöneticilerinin belirlediği, “birbirini yazan, birbirini seçen” küçük kliklerin tekelinde gerçekleşiyor. Böylece yüzlerce delegenin adı listede yer alsa da, bu isimlerin çoğu ne bir parti etkinliğine katılıyor, ne de mahallesinde CHP’nin bir temsilcisi gibi davranıyor.

Yeni Bir Öneri: Hakem Heyeti Önünde Açık ve Adil Başvuru

Geçtiğimiz günlerde yapılan bir toplantıda Hıdır Genç arkadaşımız ortaya atılan fikir ve görüş koydu. Bu tıkanmış yapıya karşı umut verici bir nefes olabilir. Öneri şu şekilde:

• Her mahallede, ilçe örgütü tarafından oluşturulacak bir hakem heyeti kurulsun.
• Bu heyet, farklı görüşleri temsilen seçilecek 5 kişiden oluşsun.
• Delege olmak isteyen parti üyeleri, bu heyetin huzuruna çıkıp kimliği ile birlikte başvuru dilekçesini imzalasın ve sunsun.
• Tüm dilekçeler şeffaf biçimde ilçe başkanlığına teslim edilsin ve kamuya açık bir şekilde duyurulsun.
• Adaylar, mahalledeki üyelerle doğrudan temas ederek kendilerini anlatmaya ve destek istemeye başlasın.

Bu öneriyle birlikte, “arkadaşımı yazdım”, “o benim kontenjandı”, “senin yerine seni yazdım” gibi yaklaşımlar sona erer. Her delege, tıpkı bir yerel seçim adayı gibi mahalledeki üyenin karşısına çıkar, destek talep eder ve o desteği alıp almadığını görür.

Bu Öneri Üyeliği Etkisizleştiren Değil, Özgürleştiren Bir Süreç

Bu yöntem sadece delege seçimlerini demokratikleştirmekle kalmaz, aynı zamanda üyeliği anlamlı hale getirir. Çünkü bugün binlerce parti üyesi, üye olmanın dışında hiçbir hakkını kullanamamaktadır. Oy kullanmak bir yana, aday olmak için dahi “yukarıdan onay” arama zorunluluğu hissedilmektedir. Bu yapıyı dönüştürmeden CHP’nin iç işleyişine dair inandırıcı bir demokrasi vaadi sunması da mümkün değildir.

Delege Etkinlikte Yoksa, Sandıkta Neden Var?

Çok basit bir soru:
Bir kişi, parti toplantılarına katılmıyor, mahallede görünmüyor, sokakta mücadele etmiyorsa; neden delege oluyor?

Yanıt basit: Çünkü birileri öyle uygun gördüğü için.

Oysa ki partinin gerçek sahipleri, mahallesinde çalışmış, etkinlikte bulunmuş, fikrini beyan edenlerdir. Onlar yok sayıldıkça, parti içi temsilde adalet kurulamaz. “Kimin adamı olduğun” değil, “hangi mücadeleyi verdiğin” esas alınmalıdır.

Partide Gerçek Demokrasi, Ülkede Gerçek Değişim

Unutulmamalıdır ki; partide kurulamayan demokrasi, ülkede de kurulamaz. CHP’nin hedefi halkçı, özgürlükçü ve adil bir Türkiye ise, bunun ilk adımı parti içi ilişkilerde şeffaflık ve temsilde adalet olmalıdır.

Bu nedenle, yukarıda anlatılan öneri yalnızca bir teknik mesele değil; aynı zamanda siyasal bir tercihtir. CHP, delege ağalığı ile devam mı edecek, yoksa halkın iradesinin önünü mü açacak? Hep birlikte yaşayarak göreceğiz…

Sonuç: Kongre Süreci Yeniden Tanımlanmalı

İlçe kongreleri birer “atama listesi” değil; siyasi katılımın canlı örnekleri olmalıdır.
Mahallelerden başlayarak ilçeye, ilçeden ile uzanan bir demokratik zincir kurulmadıkça, parti de toplumu dönüştüremez.

Bu yazıyı bitirirken, tüm CHP üyelerine çağrımızdır:
Söz ve karar sahibi olacağımız bir düzenin yolu; gölge değil, ışıkta siyaset yapmaktır.
Delege seçiminden başlayarak, o yolu birlikte açalım.

Saygılarımla…

LÜTFEN BU YAZIYI CHP’NİN İKTİDAR OLMASINI İSTİYORSANIZ, ÖRGÜTLERDE PAYLAŞALIM..