Bu yazımda son zamanlarda popülerleşen, aracı şirketler vasıtasıyla insanların dolandırılmasına sebep olan Bitcoin sisteminden bahsetmek istiyorum. Bitcoin, 2009 yılında Satoshi Nakamoto tarafından piyasaya sürülen bir kripto para birimidir. Şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağıtık bir veritabanı olan Blockchain teknolojisi üzerine kuruludur. Konuyla alâkalı şahsi kanaatim ise Bitcoin’in bir Nakamoto şeması olduğu ve Ponzi sistemine benzer özellikler taşıdığı yönündedir. Temelini salt kazancın oluşturduğu bir sistemin Ponzi şemasına benzeyip benzemediğinin en önemli kanıtı ise, sistemi savunanların ( sözde Manipülatörler ve Traderlerın) abartılı davranışlarından kaynaklanmaktadır. Sistemin kusurlarına işaret eden her yorum alaycı bir hırsla bastırılmakta ve kripto paralar hakkında yorum yapanlar cahillikle suçlanıp utandırılmaya çalışılmaktadır. Bu davranışlar; salt kazanç ilkesine dayanan bir sistemde ilk kez Charles Ponzi’nin tasarladığı sistemlerde görülmüştür. Oysa, normal bir kazanç sisteminde bu davranışın olmaması gerekir, nitekim birisinin sizden daha çok para kazandığına ya da gelecekte kazanacağına inanmanıza gerek yoktur ve gelecekte de bu kişinin sizden daha çok para kazanacağına sizi ikna etmesi gerekmiyordur, fakat Charles Ponzi’nin tasarımı böyle bir manipülasyona ihtiyaç duyar. Ponzi sisteminin vurduğu küçük balıklar da; çarpmanın etkisini hissedinceye kadar ponzi ağında olduklarını kabul etmemişler, buna kimisi dini itikat ve vicdan olarak gerekçe ileri sürmüş, kimisi de bugün Bitcoin’de olduğu gibi akla uygun görünecek şekilde teknik bazı ispatlar öne sürmüştür…
Sistem, sonunda toplu gönül birliğine gittiği için ponzi şemasının psikolojik güveni, fikir birliği ve umut duygularından güç aldığı için Ponzi’nin matematikle akılcılaştırılmış olan yeni bir modeli denilmeyi de hak edebilir. Temelde gönül birlikteliğinden ortaya çıkan bir işlem etiler escort listesinin sonu için de kederle bitebilecek büyük bir balon olduğu kuşkusu olası ve mantıklı bir düşüncedir…
Merkeziyetsiz olduğu iddia edilen sistemin fikir birliği merkezine dayanması çelişkidir; bu açık olan merkezden daha güvensiz ve sonu da kararsızlıktır. Şimdilik güvenli görünen paranın teknik süreçleridir; ama devamı ve değeri fikir birliğine dayanır. Fikir birliği ve toplu çalışmayı gerektiren ekonomik sistem modelleri saadet zinciri diye tanımlanır. Ponzi sistemi bir tarafın kaybedip, diğer tarafın kazanması üzerine kuruludur… Borsaya yatırılan her para doğası gereği ponzidir, çünkü rakibin yenilgisi üzerinedir. Borsada para kaybedenler varsa, para kazananlar vardır. Her borsa, iktisadi bilgi ve tecrübelere dayanan profesyonel bir kumardır ve genellikle büyük oyuncular kazanır. Kurnaz küçük oyuncular ise bir miktar kazandıktan sonra oyundan çekilirler…
Ponzi sistemini incelediğimize göre şimdi konuyu daha detaylı bir şekilde ele alabiliriz.
Merkez bankalarının bastığı paralar, basıldıkları ülkelerde geçerlidir ve bir karşılığı vardır. Paranın basımının yapıldığı ülkede üretilen ürün ve hizmetleri para ile satın alabilirsiniz. Bir ülkede üretilen/üretilmiş ürün ve hizmet miktarındaki artış ile paranın değeri artar. Merkez bankasının para basması, genişlemeci para politikası ve bankaların kredi vererek para üretmesi ile bu değer azalır. Yani merkez bankasında basılan paranın karşılığı sadece merkez bankası hazinesindeki altından ibaret değildir. Paranın basıldığı istanbul escort ülkedeki tüm ürünler ve hizmetlerdir.
Bitcoin ile ürün ve hizmet alınabilmektedir. Ancak bunun için herhangi bir yaptırım yoktur. Örneğin; Türkiye’de bakkaldan ekmek alırken bakkala Lira verdiğinizde kabul etmezse bunu şikayet edebileceğiniz bir mekanizma vardır. Fakat aynı bakkalı Bitcoini kabul etmiyor diye şikayet edemezsiniz.
Şirketlerin, ürün ve hizmetlerini bitcoin ile satması Bitcoin için bir karşılıktır diyebilirsiniz. Zaten bunu zorlayan bir otorite de yoktur. Fakat fiyat istikrarı olmayan Bitcoin ile alışveriş yapmak tamamen risktir. 1 Trilyon Dolar değeri olan Bitcoinlerle, 1 Trilyon dolarlık alınabilecek mal ve hizmet var mıdır ? Google, Microsoft yada Apple şirketleri, hisse senetlerini Bitcoin ile değiştirmeyi kabul ederler mi ? Bitcoin Eyüp escort ile alınan ürün ya da hizmetler Bitcoin’in değerinin yanında çok küçüktür. Haliyle Bitcoin ile alışveriş yapmak, Çiftlikbank’a süt ve yumurta satmak gibi bir durum oluşturuyor desem abartılı olmaz.
Özetle; Kripto para konularına yatırım yaparken dikkat etmek gerekiyor. Bir yerlerde eğitim veriliyorsa, orada bu işlerin duayenleri vardır.
Yorumlar kapalı.